Het Skadarska Jezero nationaal park met het Skadar meer, ook wel het meer van Shkodër genoemd is een meer tussen de grens van Montenegro en Albanië. Het meer is het grootste te vinden meer in de gehele Balkan en is samen met zijn omgeving en moerasgebieden één van de belangrijkste vis en vogel leefgebieden van de mediterrane regio.
Ongeveer 62% van het meer ligt in Montenegro en de rest in Albanië. Als leefgebied van verschillende soorten vis en vogelsoorten is het Skadar meer een belangrijke locatie als overwinteringsplaats voor trekvogels waaronder de zeldzame Dalmatische pelikaan. Volgens tellingen zijn er rond 280 verschillende vogelsoorten en 50 vissoorten. Het Skadar meer wordt voornamelijk gevoed door rivieren, waterbronnen en ondergrondse waterlopen. Het vloeit uit op de Adriatische zee via de Bojana rivier. Het meer’s wateroppervlak beslaat bijna 5500 km², wat voornamelijk op Montenegrijn’s grondgebied ligt. Eén van de meest opzienbare eigenschappen van het meer is het grote verschil van het hoogte van het waterniveau tussen de verschillende seizoenen. Dit onstaat voornamelijk door het grotere watertoevoer van de Moraca rivier dan de afvoercapiciteit van de Bojana rivier naar de Adriatische zee. Het meer is voor sommige trekvogels de laatste plaats waar ze neerstrijken en kiezen het als broedplaats. Om deze reden is de Pelikaan als symbool gekozen voor het nationaal park.
Het Montenegrijnse deel van het Skadar meer en zijn omliggende omgeving werden in 1983 verklaard tot nationaal park, kreeg in 1989 de status van belangrijk vogelgebied en werd in 1996 opgenomen op de Ramsar´s lijst voor draslanden van globaal belang. Het Albaneze deel werd deze status in 2005 toegewezen. De lente en herfstregens zorgen ervoor dat de noordelijke oevers onderlopen, wat ervoor zorgt dat het leefgebied voor in het meer levende organisme drastisch toeneemt. Wat als weder gevolg heeft dat ook het paringsgebied en paringsgedrag exponentieel toenemen van deze organisme wat voor de vogels en vissoorten extra voedselplaatsen betekend.
Het zijn de constante schommelingen van het meer´s waterhoogtes wat veel invloed heeft op de aanwezige flora en fauna. Hetgeen wat het meer zijn eigen echte unieke karakter geeft. De vele wilgenbossen, rietvelden en drijvende vegetatie zoals de eindeloze waterlellies waren de hoofdredenen tot het verkrijgen van de de Ramsar status voor beschermd natuurgebied.
Geschiedenis van het meer
Het meer van Skadar beschikt over een lange rijke historie. Het gebied maakte deel uit van de historische Slavische provincie van Zeta, dat werd belegerd en overgenomen door het Ottomaanse rijk in de 13de eeuw. Vijf eeuwen lang zouden zij er over heersen, waarin er vele veldslagen plaats vonden tussen de bezetters en de Montenegrijnse stammen. De overblijfselen van de forten Besac in Virpazar en Lesendro in Vranjina zijn hier het getuigen van. Toen tegen het einde van de 19de eeuw het Turkse rijk werd verdreven uit Montenegro, werd de stad die aan het meer was onstaan , eens de voormalige hoofdstad van Zeta toe bedeeld aan Albanië, waar het de naam van het hedendaagse nog steeds gebruikte Shkodër verkreeg. Terwijl juist weer sommige Albaneze dorpjes op de zuidelijke oevers zoals Ostros en Donji Muric deel gingen uitmaken van het Montenegrijnse koninkrijk. Tijdens de hoogtijdagen in de gevechten voor Montenegrijnse vrijheid besloten de toenmalige heersers Stefan en Ivan Crnojević de zetel en bastions naar de noordelijke draslanden van het meer bij het Zabljak Crnojevici fort te verplaatsen. Dit zou zo blijven tot het moment dat Ivan Crnojevic zicht genoodzaakt voelde terug te trekken en besloot zich in de hoofstad Cetinje te vestigen in 1482. Aan het einde van de 19de eeuw en begin van de 20ste, ten tijde van een nieuw bevrijdt onafhankelijk Montenegro, kreeg het meer een deel van zijn majestueuze glorie terug toen koning Nikola besloot zijn zomerhof verplaatsten naar het visserdorpje Rijeka Crnojevica. Maar in de tweede wereldoorlog zou het Skadar meer weer opnieuw geschiedenis schrijven doordat Virpazar de eerste plaats zou worden van de partizaanse opstand in Montenegro.
Flora en fauna
Grote delen van het park zijn draslanden met drijvende planten, wilgenbomen, witte en gele lellies, waternoot en riet en moerasvelden, wat een ideaal leefgebied is voor vis en vogelsoorten. Zeldzame bedreigde plantensoorten groeien op, in of rondom het meer zoals de Fritillaria gracilis, Crocus dalmaticus, Edraianthus tenuifolius en het Ramonda serbica klokje. Volgens de laatste studies zijn er wel zo´n 930 algsoorten in het Skadar meer aanwezig. Het gebied rondom het meer is bebost met eiken en witte wilgen. Het meer ververst zijn water twee a driemaal per jaar, waar de Bojana rivier voor het afvoer naar de Adriatische zee zorgt. Vanuit de zee kunnen enkele vissoorten die zowel in zoet als zout water kunnen leven stroom opwaarts naar het meer zwemmen.
” The whole Montenegro was lying in front of us like on a relief map. The sun was playing quietly with waves of Boka, the surface of the Skadar lake was glittering there, and the blue Adriatic was fading on the horizon. In the wild luxury, the Albanian Alps and the coastal mountain Rumija were rising. The eyes were roaming through enduring series of mountain chains and valleys, while in the background, the snowy crests of the Durmitor and Komovi mountains were sending their last regards. Podgorica was ascending from the green valley. I could not take my eyes off that beautiful sight “
In de drogere periodes kan van bepaalde delen van het meer het waterniveau 60 meter lager liggen dan het zeeniveau, wat het tot een uitermate geschikte broedplaats maakt voor het leggen van eieren. En met een gemiddelde zomer watertemperatuur van 22° graden, en een winter temperatuur van niet minder dan 11° graden is het ook een ideale leefomgeving voor vis. De meest voorkomende vissoort is van de karper familie. Door het grote aantal van ondergrondse waterbronnen is het meer ook geschikt voor zalm soorten. En als al eerder vermeld door de verbintenis van de Bojana rivier met de Adriatische zee zijn er zeevissoorten in het meer te vinden. Omdat vele vissoorten, vooral voorn en karper alleen hier in het meer gevonden kunnen worden, is het verboden te vissen gedurende het paarseizoen. Deze gebieden worden dan nog beter in het gaten gehouden door het parkbeheer. In het verleden was de vraag voor vis er hoog, wat vaak tot wrijvingen leed tussen de parkwachters en de lokale vissermannen.
Vis verschuilt zich onder de waterlelies en de drijvende bladeren van waternoot. Deze drijvende bladeren zijn eetbaar, en de vruchten worden gebruikt de door bewoners uit de omringende dorpen. Gedurende de hongersnood die heerste in 19de eeuw toen alle groentenvelden waren vernietigd, overleefde men zelfs door het alleen eten van dit fruit.
Dankzij het bescherming van de parks ecosystemen zijn er 280 verschillende vogelsoorten in het park te vinden, waaronder een aantal beschermd zijn zoals de Dalmatische pelikaan, zwarte ibis, de kleine witte ooievaar en de grijze ooievaar. De enige vogelsoort waarvan bekend is dat hij zich in de Laurier plant verschuilt. Het park beschikt over een aantal uitkijktorens en platforms speciaal gemaakt voor het vogelspotten. De vijf grootste ornithologische reservaten zijn ; Manastirska tapija, Pancevo oko, Grmozur, Omar Gorica en Crni Zar. Op de waterlelies zijn vaak rustende reigers te zien. Vogels doen het goed in het park door de rijke vegetatie maar ook door het feit dat elke vorm van het vogeljagen binnen de grenzen van het park ten strengste park verboden is. Daarnaast is het Skadar meer een belangrijk leefgebied voor ongewervelde diersoorten waarvan de meest voorkomende zijn, radardiertjes, watervlooien, kreeftjes, protozoën, de Europese zoetwater krab en garnalen. Weekdieren zijn niet veelvuldig vertegenwoordigd in diversiteit, maar wel in hoeveelheden. Dit is meeste het geval in de aantallen van zoetwater mossels en zoetwaterslakken. Waarvan er echter vijf bedreigd zijn.
Waterinsecten komen veel voor en ook in een grote diversiteit. De meest voorkomende zijn motten, libellen, steenvliegen en muggen. Ongewervelde landfauna bestaat grotendeels uit insecten, waarvan er vele echt zeldzame mediterrane soorten zijn, zoals de bosmier, koninginnenpage, koningspage, vliegende herten en neushoornkevers. Reptielen zijn ook goed vertegenwoordigd waaronder slangen, zwarte dikkopschildpaden, hazelwormen en als het meest benoemswaardige, de vele zeldzame hagedissen te vinden op de eilanden. In het meer leeft de bedreigde schreeuwkikker, maar ook vele minder zeldzame amfibieën als de gewone pad, groene pad, boomkikker en salamanders. In de beboste delen rondom het meer is de kleurrijke vuursalamander te vinden.
Betreffende zoogdieren mag de regio aanspraak maken over 50 verschillende soorten, waaronder de visotter, die bij wetgeving beschermd is. De andere zoogdieren zijn bijna allemaal landzoogdieren die zich ophouden in beboste delen vant het park. Vossen, hazen, wilde zwijnen, eekhoorns, muizen, egels en mollen. De op de oevers levende Dinarische muis is zeldzaam en samen met de 7 rondvliegende vleermuissoorten bedreigd. Ze zijn daarom dus ook bij wet beschermd.
Klimaat
Het klimaat is mediterraans met een lange warme zomer en een korte koude winter die erg nat is door het bergachtige gebied karakter van het gebied.
Toerisme
Vogelspotten
Met een totaal van 280 vogelsoorten, de vier vogelspot torens Stanaj, Radus, Plavnica en Zabljacke en door het park acht verschillende georganiseerde vogelspot tours is het park een geliefde bestemming voor vogelspotters en natuurliefhebbers. Het park’s meest geliefde vogels zijn de pelikanen. Andere interessante vogelsoorten zijn ; dwergaalschovers, ’s werelds grootste kolonie geschat op 2000 vogelparen, witwangsternen, aalschovers, witoogeenden, zeearenden en vele honderden blauwe reigers. In het park zijn er de volgende vijf vogelreservaten , Manastirska tapija, Grmozur, Omerova gorica, Crni zar en Pancevo oko.
Wandelen
Het meer is een goede wandelbestemming, alhoewel het niet zo uitdagend is als het wilde Noorden, waar de bergen een stuk hoger reiken. Het parkbeheer heeft een aantal paden van markering voorzien en informatieborden geplaatst. Indien er behoefte is aan meer informatie dat is het mogelijk het bezoekerscentrum te raadplegen.
Fietsen
Er zijn meerdere gemarkeerde fietsroutes in het nationale park en de omgeving ervan. Een mooie 55 km lange rondrit is die van Virpazar, Boljevici, oude stad van Bar, Ulcinj (overnachting), Ostros, Murici, Godinje en wederom Virpazar.
Speleologie
Rondom het meer zijn er verschillende interessante grotten te bezoeken. De bekendste zijn Obod, Grboaca, Bobosuta en Ispila.
Boottochten
Tochten over het meer zijn makkelijk te organiseren vanuit Virpazar en Rijeka Crnojevica.
Vissen
Het meer zit vol vis ; karper, paling, forel en 47 andere vissoorten. Mooi aan het meer is dat er ook enkele zoutwatervissen gevonden kunnen worden. Karper is de meest geliefde vis voor vissers om te vangen. De vis kan overal op het meer gevangen worden, in zowel diep als ondiep water, bij stroompjes, riviermondingen en rond de eilanden. Als aas wordt voornamelijk mais of kunstmatig aas gekozen. Het visseizoen op het Skadar meer is bijna het gehele jaar door, alhoewel er sommige restricties zijn per vissoort. Het visseizoen van voorn is van 31 oktober tot en met 15 mei (135 dagen). Dit is de voorns migratie periode naar warmer water in het meer. In het overige deel van het jaar is het verboden om op voorn te vissen. Voor karper en alle andere vissoorten is het visseizoen van 1 juni tot 1 maart (270 dagen). Vissen op karper of welke andere vissoort is verboden gedurende de drie maanden van Maart, April en Mei. Dit is de vis paringsperiode. Van deze mogelijke 270 dagen is ongeveer 30 % geen echt goed visweer. Dit door hevige regenval in de herfst en feit dat de winterperiode gepaard gaat met sterke noordelijke winden. Dit zorgt ervoor dat het aantal geschikte visdagen rondom de 190 dagen per jaar ligt.
Vergunningen/Toeristische informatie
De entreevergoeding voor het park bedraagt 4 euro per persoon. Dit geld ook meteen als entreebewijs voor de bezoekerscentrums van Virpazar en Vranjina. Visvergunningen zijn verplicht als men wilt gaan vissen. Door het meer’s omvang en de meerdere wegen die er naartoe leiden en doorheen lopen komt het in de praktijk echter nog wel eens voor dat het park bezocht wordt zonder betaling. Dit zonder een enkele kwade bedoeling. Indien er vragen zijn kan er contact gezocht worden met het bezoekerscentrum in Vranjina, de in het oogspringende kamelenheuvels in het meer. Openingstijden tijdens het zomerse toeristenseizoen zijn van 8:00 AM – 18:00 PM, de gehele week. Buiten het seizoen is dit van 08:00 AM tot 16:00, van maandag tot vrijdag. Contactgegevens zijn : np-skadarlake@t-com.me, +38220879103.
Accomodatie in het park
Volgens de wetten die gelden voor nationale parken in Montenegro ter behoud van de natuurlijke rijkdommen en het culturele erfgoed van de parken mogen er geen nieuwe projecten in gestart worden. Uitzondering hiervoor is alleen voor al bestaande fundamenten waarop een nieuw project mag worden gerealiseerd. In verhouding tot de andere parken is de omgeving van het meer altijd meer bevolkt geweest dan in de andere parken het geval is. In de historie is het meer altijd een belangrijke plaats geweest voor het vergaren van voedsel en dan voornamelijk visvangst. Logischerwijs zijn er dan ook een klein aantal echte traditionele vissersdorpen te vinden aan de oevers van het meer. De enige Montenegrijnse stad aan het meer is Virpazar, dat echter zelf ook meer weg heeft van een dorp door het kleine omvang ervan. Door het omvang van het meer zijn er wel drie bekendere grote steden die allemaal ongeveer even ver van het meer afgelegen zijn. Dit zijn Cetinje, Bar en de hoofdstad van Podgorica zelf. Allemaal ongeveer op een half uur rijden. Wat een goed alternatief kan wezen door het grotere aanbod van accomodaties. Virpazar zelf afhangend van het seizoen, kan zelf ook echt aan de oevers van het meer komen te liggen. Dit voornamelijk in de herfst en lente waarneer het waterniveau op zijn hoogst is. Dit maakt het tot een ideale plek om het park te ontdekken. Vele boottochten vertrekken vanuit Virpazar.
Accomodatie in het park
- Hotel Pelikan – Het hotel en de vloot van boten voor het hotel hebben elk hun eigen geschiedenis, doordrongen van een speciale sfeer en de charme van de odžaklija, de authentieke kamer met open haard is typerend voor het traditionele Montenegrijnse huishouden. Gesticht in 1960 maakt Hotel pelikan deel van de historie van Virpazar.
- Faciliteiten : Restaurant (à la carte), Terras, Gratis Wi-Fi, Fietsverhuur, Koffiebar, Ticketservice.
- Bekijk aanbod >>>
- Country House Djurisic – Het verhaal van Country House Djurisic begint op het landgoed Zabes. Het is het landgoed van de familie Đurišić, die hier al meer dan 500 jaar in het Skadar merengebied bestaat. Het landgoed strekt zich uit tot 8000 m2 en er is een overvloed aan verschillende plantensoorten en vooral wijnstokken, waarvan de familie 5 eeuwen lang wijn produceert. Sinds enkele jaren is de familie ook begonnen met je aanbieden van accomodaties. Alle accommodaties zijn voorzien van airconditioning en een zithoek. Sommige beschikken over een terras en een balkon. Gasten kunnen ook genieten van het restaurant dat op het landgoed is gelegen of een kijkje nemen in één van de familie’s wijnhuizen.
- Faciliteiten : Restaurant, Terras, Gratis Wi-Fi, Fietsen (Gratis), Tuin, Barbequevoorzieningen, Picknickplaats, Massage, Gratis parkeerplaats, Ontbijtopties, Koffiebar
- Bekijk aanbod >>>
- Guesthouse Feel Lake – Guesthouse Feel Lake ligt in het rustige historische dorp van Godinje. Wat op een aftstand van 4 km van Virpazar ligt. Het dorp is gelegen in de meer bergachtige oevers van het meer en staat bekend om zijn wijnhistorie. Ook vandaag de dag nog wordt er op kleine schaal kwaliteitswijn gemaakt. Alle kamers hebben een eigen terras of balkon. De kamers hebben een gedeelde badkamer.
- Faciliteiten : Terras, Gratis Wi-Fi, Tuin, Barbequevoorzieningen, Ontbijtopties, Gratis parkeerplaats, Huisdieren toegestaan
- Bekijk aanbod >>>
Vervoer
Per trein : Virpazar is de belangrijkste plaats aan het meer, en heeft een treinstation, die onderdeel maakt van de Bar-Belgrado lijn. Serbian Railways heeft meerdere treinen per dag die het station aan doet.
Per bus : Virpazar is te bereiken met de bus vanuit Montenegro’s hoofdstad Podgorica, of de dichtbij zijnde kustplaats Sutomore met een directe lijndienst. Virpazar is de enige plaats aan het meer dat per bus te bereiken is. Na alle overige locaties is geen openbaar vervoer aanwezig. Er wel reisbureaus in Virpazar die eventueel vervoer kunnen regelen. Vanaf andere kuststeden wordt Virpazar aangedaan als tussenstop. Alle rijden via Petrovac naar Podgorica.
Per auto : Indien er vervoer met eigen auto mogelijk is, dan is het meer niet lastig te bereiken. Van alle dichtstbijzijnde steden wordt het park aangeduid, en is van elke windrichting te benaderen. Meeste bezoekers zullen vanuit de kust komen en gaan via Budva naar Petrovac en van daaruit naar Virpazar. Vanuit Podgorica, Budva, Kotor, Bar en Ulcinj wordt het park meestal aangedaan vanuit Virpazar. Virpazar wordt gezien als de officiële entree van het park ;
| Vertrek | Aankomst | Afstand | Duur |
|---|---|---|---|
| Budva | Virpazar | 42 km | 50-60 minuten |
| Kotor | Virpazar | 65 km | 1 uur 15 minuten |
| Bar | Virpazar | 24 km | 30 minuten |
| Ulcinj | Virpazar | 50 km | 1 uur |
| Podgorica | Virpazar | 29 km | 30-35 minuten |
Als men vanuit Cetinje vertrekt is het mogelijk om de mooie weg via Rijeka Crnojevica te nemen in plaats van de weg naar Podgorica en van daaruit naar Virpazar. Deze route loopt over smallere lokale wegen en bedraagt 32 kilometer. Dit is een erg mooi alternatief.
Locatie
